In deze aflevering contrasteren we twee manieren van leven. De eerste manier is gerichtheid op het zeker stellen van je behoeften. De tweede manier is gerichtheid op ontmoeting. Veel mensen hunkeren naar ontmoeting, maar in de praktijk zijn we meestal bezig met zeker stellen. Waarom is dat toch?
Misschien hebben we wel de juiste intuïtie, maar missen we de handvatten om te handelen naar onze intuïtie. In deze podcast nemen we daarom vijf ingrediënten van de gerichtheid op ontmoeting onder de loep. Hierbij zullen we ontdekken dat er in de gerichtheid op ontmoeting een bijzonder geheim verborgen zit. Dit is het geheim van de aandacht.
De podcast is hieronder te beluisteren.
Een versie van deze podcast met verhelderende sheets is te vinden op
Youtube.
De podcast is ook te beluisteren via Apple Podcasts en Spotify (zie hieronder).
Als je de volgende afleveringen niet wilt missen, abonneer je dan op de maandelijkse nieuwsbrief of volg de podcastserie op een van de bovengenoemde platforms.
Hieronder staat een korte inleiding op deze podcast.
Vandaag de dag leven we in de zogenoemde aandachtseconomie. In een tijd waarin informatie alomtegenwoordig is, is tijd en aandacht het meest schaarse goed geworden. We jagen daarom succes na door zo slim mogelijk elkaars aandacht op te eisen en vast te houden. Het geheim van de aandacht is echter dat het helemaal niet afgedwongen kan worden. De achterliggende reden is een reden die we in eerdere afleveringen al tegen zijn gekomen, namelijk complementariteit.
Aandacht en complementariteit
Complementariteit betekent dat we ons nooit tegelijkertijd kunnen richten op én de betekenis én de uitingsvorm van ons handelen (zie Podcast #1 en Podcast #3). Denk aan een concertpianiste. Óf de concertpianiste richt zich op de betekenis van wat zij speelt, en dan komen de bewegingen vanzelf, óf ze richt zich op de bewegingen, maar dan vervliegt de betekenis, waardoor het stuk technisch beter is, maar minder mooi klinkt. Dit is de reden dat concertpianisten hun stukken uit hun hoofd spelen. Wie zich richt op de noten kan zelfs de kluts kwijt raken.
Met aandacht is het ook zo. Als we ons richten op de uitingsvorm of techniek van de interactie, dan vervliegt de betekenis en is er van een echte ontmoeting geen sprake. Als we ons open stellen en ons richten op de betekenis en drijfveren achter de uitingen van de ander, dan kan er iets bijzonders opbloeien. Met dit inzicht in het achterhoofd onderzoeken we de vijf ingrediënten van een gerichtheid op ontmoeting.
De eerste vier ingrediënten
De eerste vier ingrediënten van aandachtig leven zijn vooral lessen om bepaalde houdingen niet aan te nemen, om bepaalde verleidingen te weerstaan. Denk niet te snel dat je een ander begrijpt; probeer niet onafhankelijk in het leven te staan maar juist geworteld en kwetsbaar; wees niet ontevreden en denk niet dat je je eigen behoeften kent. Dit brengt ons bij de vraag: kunnen we ook ergens uit afleiden wat loslaten en een gerichtheid op ontmoeting in positieve zin opleveren? Jazeker! Het kortst mogelijke antwoord is: aandacht brengt bloei!
Het vijfde ingrediënt: de werkzaamheid van relaties
In een koude, cognitieve filosofie zijn relaties slechts een gedachtenstreepje tussen op zichzelf staande wezens. Dit koude wereldbeeld klopt niet met onze ervaringen. We ervaren de wereld als een levend verband, waarin relaties bepalen wie we zijn en niet andersom. In een warm, relationeel wereldbeeld zijn relaties werkzaam. We weten dit, omdat het geven van aandacht iets dóet met mensen en andere levende wezens: ze bloeien ervan op.
Tot slot
Aandacht is dus geen cognitief gebeuren, het is een ethisch gebeuren. Dat maakt de aandacht misschien cognitief gezien ongrijpbaar, maar niet minder reëel. Aandacht het mooiste geschenk dat je aan je omgeving kunt geven. En het is ook een enorme impuls voor kwaliteit van leven, zowel voor degene die aandacht geeft als degene die aandacht ontvangt.
Je zou aandacht ook wel de drager kunnen noemen van de andere aspecten van kwaliteit van leven die we in eerdere afleveringen op het spoor zijn gekomen: ze is behulpzaam bij het ervaren van betekenis, bij het concretiseren van het ethische verlangen en bij het nemen van wilsbesluiten. Op zeldzame momenten brengt de gerichtheid op ontmoeting alle facetten van het leven bij elkaar. We sluiten af met een voorbeeld ervan.
Wil je de volgende podcast niet missen? Abonneer je dan op de maandelijkse nieuwsbrief of volg de podcastserie op Soundcloud, Spotify, Apple Podcasts of Youtube.
