Men beweert vaak dat kwaliteit van leven meetbaar is. In Podcast #2 en Podcast #3 hebben we twee aspecten van kwaliteit van leven ontrafeld die een totaal ander beeld geven. Ten eerste kwamen we erachter dat de verlangens voor de toekomst die mensen ervaren op geen enkele manier te herleiden zijn tot de wereld van oorzaak en gevolg. Ten tweede zagen we dat de wereld en de psyche zo in elkaar zitten dat gebeurtenissen – en onze ervaringen daarvan – intrinsiek met elkaar verbonden zijn.
In deze aflevering komen we een een derde aspect van het leven op het spoor dat zuiver kwalitatief is: het persoonlijk wilsbesluit. Ook ontdekken we dat het persoonlijk wilsbesluit op drie verschillende manieren verweven is met onze kwaliteit van leven.
De podcast is hieronder te beluisteren.
Een versie van deze podcast met verhelderende sheets is te vinden op
Youtube.
De podcast is ook te beluisteren via Apple Podcasts en Spotify (zie hieronder).
Als je de volgende afleveringen niet wilt missen, abonneer je dan op de maandelijkse nieuwsbrief of volg de podcastserie op een van de bovengenoemde platforms.
Hieronder staat een korte inleiding op deze podcast.
Je kunt het wilsbesluit afdoen als individualistisch of onwetenschappelijk, maar het is wél het enige dat ons concreet, als persoon ontplooit. Denigreer je dit gevoel, dan mis je de halve werkelijkheid.
William James
Met het bovenstaande citaat benadrukt de psycholoog William James het belang van het persoonlijk wilsbesluit voor onze kwaliteit van leven. Echter, de voornaamste sneer die vandaag de dag wordt uitgedeeld aan de wil is, nog steeds, dat het onwetenschappelijk zou zijn. Hierbij wordt vaak verwezen naar het experiment van de psycholoog Benjamin Libet uit 1985 als hét bewijs tegen de vrije wil. Het ironische is dat dit experiment zeer nauwkeurig bewijst wat William James een eeuw eerder beweerd heeft over de aard en implicaties van wilsbesluiten. In deze podcast passeren de voornaamste conclusies van James de revue en relateren we deze aan recente inzichten, zoals het Libetexperiment.
De eerste vraag: de wil en actuele intenties
De stelling van psycholoog William James is dat het persoonlijk wilsbesluit de instemming of afwijzing van onze actuele intenties is. De actuele intentie is de intentie die we op het ene, actuele moment hebben.
Actuele intenties zijn als het ware de potentie die we voelen. Die potentie herbergt een wereld aan mogelijkheden. De stelling van James is dat alle potentie die we voelen slechts potentie blijft, totdat we een wilsbesluit nemen. Het wilsbesluit, of het nu bewust of onbewust is, is onze instemming voor de verwerkelijking – het waar maken – van één van deze mogelijkheden. Pas dán worden wij een persoon, een eigen oorzaak in de wereld. Vandaar de term persoonlijk wilsbesluit.
De tweede vraag: de wil en onze persoonlijkheid
Een actuele intentie kan bewust of onbewust tot stand komen en het wilsbesluit ook. Als het wilsbesluit onbewust is, dan regeren in feite onze gewoonten, die onderdeel zijn van onze persoonlijkheid. Goede gewoonten zijn daarom van essentieel belang voor kwaliteitsbeleving. James besteedt in zijn werk dan ook veel aandacht aan persoonlijkheid en gewoonten. Zijn ideeën hierover geven veel inzicht in de psyche en zijn tegelijkertijd verbluffend praktisch en toepasbaar.
De derde vraag: de wisselwerking tussen wil en gewoonte
Onze wilsbesluiten beïnvloeden de levensovertuigingen die verankerd raken in onze persoonlijkheid, en vice versa. Dit betekent dat wilsbesluiten van groot belang zijn voor onze kwaliteit van leven op de lange termijn. We kunnen alleen voldoening blijven ervaren als we blijven werken aan ons karakter. Daarom gaat Podcast #5 over aandacht: de kunst om in de drukte van het bestaan bezig te zijn met wat er werkelijk toe doet. En daarom sluiten we deze podcast af met vier waardevolle tips van James over karaktervorming.
Wil je de volgende podcast niet missen? Abonneer je dan op de maandelijkse nieuwsbrief of volg de podcastserie op Soundcloud, Spotify, Apple Podcasts of Youtube.
